Mistrzostwa świata w Katarze zbliżają się wielkimi krokami. Uwaga piłkarskiego świata, jak zawsze zresztą, skupi się wkrótce na zawodnikach. Kto stanie na wysokości zadania, kto zaskoczy, kto rozczaruje? Aczkolwiek każdy mundial jest również szansą dla trenerów, by niejako w ekspresowym tempie zyskać status bohatera narodowego i zapisać swoje nazwisko złotymi zgłoskami na kartach historii futbolu. W klubowej piłce trenerzy rozgrywają setki spotkań, mozolnie budując swoją reputację. Podczas mistrzostw świata wszystko toczy się znacznie szybciej. Dość powiedzieć, że tylko garstka szkoleniowców wygrała na mundialach co najmniej dziesięć meczów.
Konkretnie – sześciu selekcjonerów zdołało jak dotąd osiągnąć ten pułap.
Kto należy do tego elitarnego grona?
Spis treści
OSCAR TABAREZ (10 zwycięstw)
bilans (4 turnieje): 20 meczów; 10 zwycięstw, 3 remisy, 7 porażek
- (faza grupowa MŚ 1990) Urugwaj 0:0 Hiszpania
- (faza grupowa MŚ 1990) Urugwaj 1:3 Belgia
- (faza grupowa MŚ 1990) Urugwaj 1:0 Korea Południowa
- (1/8 finału MŚ 1990) Urugwaj 0:2 Włochy
- (faza grupowa MŚ 2010) Urugwaj 0:0 Francja
- (faza grupowa MŚ 2010) Urugwaj 3:0 RPA
- (faza grupowa MŚ 2010) Urugwaj 1:0 Meksyk
- (1/8 finału MŚ 2010) Urugwaj 2:1 Korea Południowa
- (ćwierćfinał MŚ 2010) Urugwaj 1:1 (k. 4:2) Ghana
- (półfinał MŚ 2010) Urugwaj 2:3 Holandia
- (mecz o 3. miejsce MŚ 2010) Urugwaj 2:3 Niemcy
- (faza grupowa MŚ 2014) Urugwaj 1:3 Kostaryka
- (faza grupowa MŚ 2014) Urugwaj 2:1 Anglia
- (faza grupowa MŚ 2014) Urugwaj 1:0 Włochy
- (1/8 finału MŚ 2014) Urugwaj 0:2 Kolumbia
- (faza grupowa MŚ 2018) Urugwaj 1:0 Egipt
- (faza grupowa MŚ 2018) Urugwaj 1:0 Arabia Saudyjska
- (faza grupowa MŚ 2018) Urugwaj 3:0 Rosja
- (1/8 finału MŚ 2018) Urugwaj 2:1 Portugalia
- (ćwierćfinał MŚ 2018) Urugwaj 0:2 Francja
Najbardziej obfitym w zwycięstwa mundialem dla reprezentacji Urugwaju pod wodzą Oscara Washingtona Tabareza były mistrzostwa w Rosji. Aczkolwiek swój największy sukces selekcjoner odniósł osiem lat wcześniej, gdy jego podopieczni dotarli do strefy medalowej turnieju w Republice Południowej Afryki.
Mędrzec, nauczyciel, strateg. Po prostu Oscar Tabarez
To była naprawdę szalona przejażdżka – pamiętna czerwona kartka Luisa Suareza w starciu z Ghaną, niesamowite widowisko w półfinałowym meczu z Holandią, wielka forma Diego Forlana. Choć pewnie najważniejszym osiągnięciem Tabareza w reprezentacji Urugwaju jest “Proceso”. A dokładniej: “Proceso de Institucionalización de Selecciones y la Formación de sus Futbolistas”, odpowiednik naszego “Narodowego Modelu Gry”. Lwia część obecnych piłkarzy urugwajskiej kadry została przeszkolona zgodnie ze wskazówkami i zaleceniami, które sformułował Tabarez i współpracujący z nim eksperci.
CARLOS ALBERTO PARREIRA (10 zwycięstw)
bilans (6 turniejów): 23 mecze; 10 zwycięstw, 4 remisy, 9 porażek
- (faza grupowa MŚ 1982) Kuwejt 1:1 Czechosłowacja
- (faza grupowa MŚ 1982) Kuwejt 1:4 Francja
- (faza grupowa MŚ 1982) Kuwejt 0:1 Anglia
- (faza grupowa MŚ 1990) ZEA 0:2 Kolumbia
- (faza grupowa MŚ 1990) ZEA 1:5 RFN
- (faza grupowa MŚ 1990) ZEA 1:4 Jugosławia
- (faza grupowa MŚ 1994) Brazylia 2:0 Rosja
- (faza grupowa MŚ 1994) Brazylia 3:0 Kamerun
- (faza grupowa MŚ 1994) Brazylia 1:1 Szwecja
- (1/8 finału MŚ 1994) Brazylia 1:0 USA
- (ćwierćfinał MŚ 1994) Brazylia 3:2 Holandia
- (półfinał MŚ 1994) Brazylia 1:0 Szwecja
- (finał MŚ 1994) Brazylia 0:0 (k. 3:2) Włochy
- (faza grupowa MŚ 1998) Arabia Saudyjska 0:1 Dania
- (faza grupowa MŚ 1998) Arabia Saudyjska 0:4 Francja
- (faza grupowa MŚ 2006) Brazylia 1:0 Chorwacja
- (faza grupowa MŚ 2006) Brazylia 2:0 Australia
- (faza grupowa MŚ 2006) Brazylia 4:1 Japonia
- (1/8 finału MŚ 2006) Brazylia 3:0 Ghana
- (ćwierćfinał MŚ 2006) Brazylia 0:1 Francja
- (faza grupowa MŚ 2010) RPA 1:1 Meksyk
- (faza grupowa MŚ 2010) RPA 0:3 Urugwaj
- (faza grupowa MŚ 2010) RPA 2:1 Francja
Carlos Alberto Parreira to bardzo interesujący przypadek, ponieważ obok dziesięciu zwycięstw, ma również na koncie aż dziewięć porażek poniesionych podczas mistrzostw świata. To dlatego, że zdarzało mu się prowadzić na mundialach ekipy, by tak rzec, egzotyczne. Rok 1990? Reprezentacja Kuwejtu. Podopieczni Parreiry spisali się zupełnie przyzwoicie, remisując z Czechosłowacją i zawieszając wysoko poprzeczkę Anglikom. Rok 1994? Zjednoczone Emiraty Arabskie. Tym razem było już gorzej – trzy oklepy i powrót do domu ze zwieszonymi głowami. 1998? Arabia Saudyjska. Parreira wyleciał z roboty po dwóch meczach fazy grupowej, naturalnie przegranych. I wreszcie – rok 2010. Doświadczenie Brazylijczyka nie otworzyło gospodarzom drzwi do fazy pucharowej turnieju. Aczkolwiek reprezentacja Republiki Południowej Afryki była naprawdę blisko celu. Zwycięstwo nad Francją, nawet rozbitą i skłóconą, to zawsze duża sprawa.
No dobra, ale my tu o niepowodzeniach, a trzeba też poświęcić trochę uwagi sukcesom Parreiry. Największy to rzecz jasna wywalczenie mistrzostwa świata w 1994 roku. Canarinhos nie olśniewali efektownym stylem gry, lecz koniec końców w pełni zasłużenie zgarnęli najcenniejsze trofeum.
Mistrzostwa świata w 2006 roku były już znacznie mniej udane. Od ekipy Parreiry oczekiwano sukcesu, ostatecznie w składzie Brazylii roiło się od wielkich gwiazd. Ronaldinho, Kaka, Adriano, Ronaldo, Robinho, Roberto Carlos, Cafu, Juninho Pernambucano… Można wyliczać i wyliczać. Selekcjoner nie zdołał jednak z tej grupy wielkich indywidualności ulepić zespołu z prawdziwego zdarzenia. Francja w ćwierćfinale obnażyła wszystkie mankamenty Brazylijczyków.
JOACHIM LÖW (12 zwycięstw)
bilans (3 turnieje): 17 meczów; 12 zwycięstw, 1 remis, 4 porażki
- (faza grupowa MŚ 2010) Niemcy 4:0 Australia
- (faza grupowa MŚ 2010) Niemcy 0:1 Serbia
- (faza grupowa MŚ 2010) Niemcy 1:0 Ghana
- (1/8 finału MŚ 2010) Niemcy 4:1 Anglia
- (ćwierćfinał MŚ 2010) Niemcy 4:0 Argentyna
- (półfinał MŚ 2010) Niemcy 0:1 Hiszpania
- (mecz o 3. miejsce MŚ 2010) Niemcy 3:2 Urugwaj
- (faza grupowa MŚ 2014) Niemcy 4:0 Portugalia
- (faza grupowa MŚ 2014) Niemcy 2:2 Ghana
- (faza grupowa MŚ 2014) Niemcy 1:0 USA
- (1/8 finału MŚ 2014) Niemcy (d.) 2:1 Algieria
- (ćwierćfinał MŚ 2014) Niemcy 1:0 Francja
- (półfinał MŚ 2014) Niemcy 7:1 Brazylia
- (finał MŚ 2014) Niemcy (d.) 1:0 Argentyna
- (faza grupowa MŚ 2018) Niemcy 0:1 Meksyk
- (faza grupowa MŚ 2018) Niemcy 2:1 Szwecja
- (faza grupowa MŚ 2018) Niemcy 0:2 Korea Południowa
Finisz pracy Joachima Loewa z reprezentacją Niemiec był dość przykry – niezbyt udane Euro 2020, a wcześniej kompletna katastrofa w fazie grupowej mistrzostw świata w Rosji. Ale to oczywiście nie może przesłaniać olbrzymich sukcesów “Jogiego”. A tych było mnóstwo. Loew sprawdził się już jako asystent Juergena Klinsmanna w 2006 roku, gdy kadra naszych zachodnich sąsiadów wywalczyła brązowy medal przed własną publicznością. Jako samodzielny selekcjoner spisał się jeszcze lepiej i na mundialu w Brazylii zdobył z reprezentacją Niemiec mistrzostwo świata po przeszło dwudziestu latach mniejszych i większych niepowodzeń.
Dwanaście zwycięstw w siedemnastu meczach to naprawdę doskonały bilans. Jeśli przymknąć oko na wpadkę w starciu z Serbią w 2010 roku, tak naprawdę Loew może się wstydzić tylko postawy reprezentacji Niemiec – broniącej wtedy tytułu – na wspomnianym mundialu w Rosji. Pytanie: czy “Jogi” powiedział już ostatnie słowo w międzynarodowym futbolu? Na razie o jego powrocie na ławkę trenerską krążą tylko plotki, brakuje konkretów.
MARIO ZAGALLO (13 zwycięstw)
bilans (3 turnieje): 20 meczów; 13 zwycięstw, 3 remisy, 4 porażki
- (faza grupowa MŚ 1970) Brazylia 4:1 Czechosłowacja
- (faza grupowa MŚ 1970) Brazylia 1:0 Anglia
- (faza grupowa MŚ 1970) Brazylia 3:2 Rumunia
- (ćwierćfinał MŚ 1970) Brazylia 4:2 Peru
- (półfinał MŚ 1970) Brazylia 3:1 Urugwaj
- (finał MŚ 1970) Brazylia 4:1 Włochy
- (faza grupowa MŚ 1974) Brazylia 0:0 Jugosławia
- (faza grupowa MŚ 1974) Brazylia 0:0 Szkocja
- (faza grupowa MŚ 1974) Brazylia 3:0 Zair
- (2. faza grupowa MŚ 1974) Brazylia 1:0 NRD
- (2. faza grupowa MŚ 1974) Brazylia 2:1 Argentyna
- (2. faza grupowa MŚ 1974) Brazylia 0:2 Holandia
- (mecz o 3. miejsce MŚ 1974) Brazylia 0:1 Polska
- (faza grupowa MŚ 1998) Brazylia 2:1 Szkocja
- (faza grupowa MŚ 1998) Brazylia 3:0 Maroko
- (faza grupowa MŚ 1998) Brazylia 1:2 Norwegia
- (1/8 finału MŚ 1998) Brazylia 4:1 Chile
- (ćwierćfinał MŚ 1998) Brazylia 3:2 Dania
- (półfinał MŚ 1998) Brazylia 1:1 (k. 4:2) Holandia
- (finał MŚ 1998) Brazylia 0:3 Francja
Mario Zagallo to bez wątpienia jedna z największych postaci w dziejach piłkarskich mistrzostw świata. Trzeba bowiem pamiętać, że dwukrotnie zatriumfował on na mundialach jeszcze jako zawodnik – w 1958 i 1962 roku. Potem zaczął zaś święcić sukcesy jako szkoleniowiec. Drużyna prowadzona przezeń w 1970 roku może uchodzić za najmocniejszą w dziejach – Brazylijczycy wywalczyli wówczas mistrzostwo globu pokonując po drodze obrońców tytułu (Anglię), mistrzów Ameryki Południowej (Urugwaj) oraz mistrzów Europy (Włochy). A to wszystko w niesamowicie efektownym stylu. Trudno o mocniejsze zaznaczenie swej dominacji.
Zagallo – nazywany “Profesorem” lub “Starym Wilkiem” – pojawił się na ławce trenerskiej Canarinhos również w 1974 i 1998 roku. Na szczyt już nie powrócił, ale w obu przypadkach było blisko. Kto wie, jak potoczyłby się finał mundialu we Francji, gdyby nie tajemnicza choroba Ronaldo?
LUIZ FELIPE SCOLARI (14 zwycięstw)
bilans (3 turnieje): 21 meczów; 14 zwycięstw, 3 remisy, 4 porażki
- (faza grupowa MŚ 2002) Brazylia 2:1 Turcja
- (faza grupowa MŚ 2002) Brazylia 4:0 Chiny
- (faza grupowa MŚ 2002) Brazylia 5:2 Kostaryka
- (1/8 finału MŚ 2002) Brazylia 2:0 Belgia
- (ćwierćfinał MŚ 2002) Brazylia 2:1 Anglia
- (półfinał MŚ 2002) Brazylia 1:0 Turcja
- (finał MŚ 2002) Brazylia 2:0 Niemcy
- (faza grupowa MŚ 2006) Portugalia 1:0 Angola
- (faza grupowa MŚ 2006) Portugalia 2:0 Iran
- (faza grupowa MŚ 2006) Portugalia 2:1 Meksyk
- (1/8 finału MŚ 2006) Portugalia 1:0 Holandia
- (ćwierćfinał MŚ 2006) Portugalia 0:0 (k. 3:1) Anglia
- (półfinał MŚ 2006) Portugalia 0:1 Brazylia
- (mecz o 3. miejsce MŚ 2006) Portugalia 1:3 Niemcy
- (faza grupowa MŚ 2014) Brazylia 3:1 Chorwacja
- (faza grupowa MŚ 2014) Brazylia 0:0 Meksyk
- (faza grupowa MŚ 2014) Brazylia 4:1 Kamerun
- (1/8 finału MŚ 2014) Brazylia 1:1 (k. 3:2) Chile
- (ćwierćfinał MŚ 2014) Brazylia 2:1 Kolumbia
- (półfinał MŚ 2014) Brazylia 1:7 Niemcy
- (mecz o 3. miejsce MŚ 2014) Brazylia 0:3 Holandia
Jedenaście zwycięstw z rzędu. Trzeba przyznać, że Luiz Felipe Scolari zaczął swoje mundialowe przygody jak prawdziwy szef. Mistrzostwa świata w 2002 roku były popisem prowadzonej przezeń Brazylii. Choć przed turniejem prasa w Kraju Kawy nie pozostawiała na selekcjonerze suchej nitki i tylko czekała na jego upadek, właściwie wszystkie jego wybory obroniły się na boisku, a tercet ofensywny Ronaldinho – Rivaldo – Ronaldo do dziś wywołuje ciarki na plecach. Portugalia w 2006 roku aż tak spektakularnie się nie prezentowała, aczkolwiek osiągnięcie półfinału z tą ekipą także należy traktować jako sukces Scolariego.
Zidane, Heynckes, Scolari… Ranking najlepszych trenerów w historii (część 1.)
Tylko te nieszczęsne mistrzostwa w 2014 roku… Brazylijczycy nie mieli ekipy szytej na miarę triumfu, no ale skoro już dotarli do strefy medalowej, to balon oczekiwań został rozdęty do olbrzymich rozmiarów. I pękł z nieopisanym hukiem, gdy reprezentacja Niemiec wbiła w niego wielką igłę.
To skaza na dorobku Scolariego, lecz chwały zdobytej przed dwudziestu laty nikt mu nie odbierze.
HELMUT SCHÖN (16 zwycięstw)
bilans (4 turnieje): 25 meczów; 16 zwycięstw, 5 remisów, 4 porażki
- (faza grupowa MŚ 1966) RFN 5:0 Szwajcaria
- (faza grupowa MŚ 1966) RFN 0:0 Argentyna
- (faza grupowa MŚ 1966) RFN 2:1 Hiszpania
- (ćwierćfinał MŚ 1966) RFN 4:0 Urugwaj
- (półfinał MŚ 1966) RFN 2:1 ZSRR
- (finał MŚ 1966) RFN 2:4 (d.) Anglia
- (faza grupowa MŚ 1970) RFN 2:1 Maroko
- (faza grupowa MŚ 1970) RFN 5:2 Bułgaria
- (faza grupowa MŚ 1970) RFN 3:1 Peru
- (ćwierćfinał MŚ 1970) RFN (d.) 3:2 Anglia
- (półfinał MŚ 1970) RFN 3:4 (d.) Włochy
- (mecz o 3. miejsce MŚ 1970) RFN 1:0 Urugwaj
- (faza grupowa MŚ 1974) RFN 1:0 Chile
- (faza grupowa MŚ 1974) RFN 3:0 Australia
- (faza grupowa MŚ 1974) RFN 0:1 NRD
- (2. faza grupowa MŚ 1974) RFN 2:0 Jugosławia
- (2. faza grupowa MŚ 1974) RFN 4:2 Szwecja
- (2. faza grupowa MŚ 1974) RFN 1:0 Polska
- (finał MŚ 1974) RFN 2:1 Holandia
- (faza grupowa MŚ 1978) RFN 0:0 Polska
- (faza grupowa MŚ 1978) RFN 6:0 Meksyk
- (faza grupowa MŚ 1978) RFN 0:0 Tunezja
- (2. faza grupowa MŚ 1978) RFN 0:0 Włochy
- (2. faza grupowa MŚ 1978) RFN 2:2 Holandia
- (2. faza grupowa MŚ 1978) RFN 2:3 Austria
Szesnaście wygranych meczów na mundialach – rekord Helmuta Schoena trudno będzie komukolwiek poprawić.
Reprezentacja Niemiec Zachodnich za jego kadencji regularnie rywalizowała o najwyższe cele podczas mistrzostw świata. W 1966 roku dotarła do finału, gdzie w aurze wielkich kontrowersji przegrała z gospodarzami, Anglią. Cztery lata później też było blisko – tym razem Niemcy polegli w półfinałowej konfrontacji z reprezentacją Włoch, a spotkanie to przeszło do historii jako “mecz stulecia”. Upragniony sukces Schoen odniósł ostatecznie w 1974 roku. Mimo że właśnie podczas tego turnieju przytrafiła mu się pierwsza naprawdę poważna wpadka – porażka w fazie grupowej w prestiżowym, podszytym politycznymi kontekstami starciu z reprezentacją NRD. – Schon był drezdeńczykiem, ta porażka zabolała go podwójnie. Nie krzyczał jednak na nas, nie wymierzył nam kary. Po prostu się na nas obraził. Wiedział, że ten sposób motywacji działa na nas najlepiej, bo czuliśmy się jak dzieci, które zawiodły swego ojca – opowiadał Bernd Holzenbein.
Schoen tak bardzo obawiał się ataku mediów po spotkaniu, że zdecydował, iż w ogóle nie pojawi się na pomeczowej konferencji prasowej. Wysłał na nią swojego kapitana – Franza Beckenbauera. A ten usiadł przed dziennikarzami i powiedział z pełnym spokojem, że od tego momentu drużyna zacznie grać lepszy, poukładany futbol. I rzeczywiście – potem gospodarze później nie mieli sobie równych. W decydujących meczach pokonali dwie rewelacje turnieju – Polskę i Holandię.
Mniej udane okazały się mistrzostwa świata w Argentynie. Tak czy owak, Schon to dla niemieckiej piłki postać pomnikowa.
***
Komu niewiele zabrakło, by wedrzeć się do naszego zestawienia?
- 9 zwycięstw – Sepp Herberger, Enzo Bearzot, Jose Pekerman, Didier Deschamps
- 8 zwycięstw – Bora Milutinović, Vittorio Pozzo, Tele Santana, Franz Beckenbauer, Carlos Bilardo
- 7 zwycięstw – Guus Hiddink, Alf Ramsey, Cesar Luis Menotti, Vicente del Bosque
Zobaczymy, jak na turnieju w Katarze poradzi sobie reprezentacja Francji. “Trójkolorowym” wystarczy solidna postawa w fazie grupowej, by Didier Deschamps został siódmym szkoleniowcem w dziejach, któremu uda się odnieść dziesięć zwycięstw na mundialach.
CZYTAJ WIĘCEJ O MISTRZOSTWACH ŚWIATA:
- Lewandowski, Zlatan i inni. Oni nie strzelali na mundialach
- Kamiński: Jestem stworzony do trudnych wyzwań
- Ostatnia szansa Messiego. Na co stać reprezentację Argentyny?
- Czy to najsłabszy Meksyk od lat i co to dla nas oznacza?
- Kto posędziuje na mistrzostwach świata? [SYLWETKI SĘDZIÓW]
fot. NewsPix.pl