Tomasz Rząsa i kulisy mistrzostwa Lecha. "Nie zabraknie odwagi" [WYWIAD]

Lech Poznań został mistrzem Polski po raz drugi za kadencji Tomasza Rząsy na stanowisku dyrektora sportowego. W mieście zdobywcy tytułu spotkaliśmy się z działaczem Lecha, który przybliżył nam kulisy swojej pracy i zarządzania zespołem. Czy warto było pół roku czekać na Nielsa Frederiksena? Jak w trakcie sezonu rozwiązywano problemy? Który ruch Mikael Ishak nazwał „masterclassem”? Jaki jest zakres obowiązków dyrektora sportowego w klubie? Czy Lech podejmie ryzyko transferowe, w jakim kierunku się rozwinie?

Mistrzostwo zdobyte, udało się usłyszeć parę miłych słów, pochwał?

Reklama

Na tym stanowisku, nie tylko w tym klubie, trzeba podchodzić z dużym dystansem do wszelkich opinii. W momentach trudnych i w momentach chwały. Jak jest sukces, to atmosfera jest pozytywna i przyjemniej się pracuje. Gdy jest trudniej, to przecież sam wiem, że popełniłem błędy.

Ostatni raz porządnie doceniony był pan chyba na tym słynnym transparencie kibiców Partizana.

Czyli teraz jest aż tak dobrze? Nie wierzę! Jako piłkarz zazwyczaj byłem ceniony. Nie dlatego, że byłem wirtuozem, ale dlatego, że ciężką pracą doszedłem do tego, co osiągnąłem. Ludzie to cenią. Na przykład w Feyenoordzie, klubie z portowego miasta, gdzie ludzie wyznają etos pracy, ceniono mnie bardzo.

Tomasz Rząsa o pracy dyrektora sportowego Lecha Poznań: Uczestniczyłem w budowie zespołów, które zdobyły dwa mistrzostwa Polski

To dlaczego trudniej jest docenić dyrektora? Nawet teraz czytałem opinie, że Niels Frederiksen jest świetny, bo zrobił mistrzostwo „takimi piłkarzami”.

Pewnie dlatego, że praca dyrektorska nie jest widziana na co dzień. Ocena jest bardzo powierzchowna — jakie były transfery? Staramy się przebijać z tym, jak to naprawdę wygląda, jaki jest zakres obowiązków.

Jakie są plany transferowe Lecha Poznań? O tym w pierwszej części rozmowy z Tomaszem Rząsą

Więc jaki?

Wybór pierwszego trenera, sztabu, zarządzanie nimi. Współpraca ze skautingiem, bo to on typuje kandydatów do transferów. Finalny proces transferowy, czyli współpraca z komitetem. Praca z akademią, wychowankami, tranzycja ich do pierwszego zespołu na stałe lub na pojedyncze treningi. Zarządzanie wypożyczeniami. Praca z departamentem naukowym. Pilnowanie wyników motorycznych, nadzorowanie stylu i filozofii gry, nakreślanie wizji rozwoju.

Sporo, co dalej?

Praca codzienna, czyli rozmowa z trenerem, sztabem, zawodnikami, skautingiem, akademią. Treningi, odprawy, analizy. Chleb powszedni. Jasne, że transfery to bardzo ważna kwestia, ale gdy moja współpraca z trenerem, piłkarzami, czy innymi działami wyglądałaby źle na co dzień, miałoby to wpływ na to, co dzieje się w meczach.

Mam wrażenie, że nawet w przypadku transferów częściej odpowiada pan na pytania o to, czemu przykładowy Ian Hoffman jest taki słaby. Mało kto pyta, jak udało się znaleźć Karlstroema, Ishaka…

Znaleźć to jedno, ale też przedłużyć. Joel Pereira, Mikael Ishak, Antonio Milić, Radosław Murawski, Bartosz Salamon – ich wszystkich potrafiliśmy zatrzymać, co też jest dobrą pracą całego klubu. Wszyscy dbamy o to, żeby zawodnicy dobrze się czuli w Lechu, żeby mogli dobrze funkcjonować w zespole. Tak, mogę pokazać drugą stronę medalu – uczestniczyłem w budowaniu kadr, które zdobyły dwa mistrzostwa w ostatnich czterech latach. Podpisałem się pod tymi piłkarzami. Jesteśmy na pierwszym miejscu w rankingu historycznym za ostatnie pięć lat. To osiągnęli zawodnicy, których sprowadziliśmy do klubu.

Piotr Rutkowski, Mikael Ishak i Tomasz Rząsa po przedłużeniu kontraktu

Oceniając wasze transfery na przestrzeni lat, podoba mi się to, że mocno stawiacie na ściąganie piłkarzy U-23. To was wyróżnia.

W skautingu zakładamy, że chcemy zawodników jakościowych i trochę bardziej doświadczonych, ale jednocześnie nadal młodych, głodnych, chętnych do rozwoju. Stąd zawodnicy tacy jak Jesper Karlstroem, Lubomir Satka, Kristoffer Velde, którzy mieli 23-25 lat. Nie ściągamy ich jednak z myślą o tym, żeby zarobić na nich pieniądze. Ich jakość ma nam pomóc w zdobyciu mistrzostwa, w grze w pucharach. Ona oczywiście kosztuje, ale sami na nią pracujemy transferami wychodzącymi.

Można połączyć jakość i sprzedaż.

Można, ale nie mamy tego wpisanego w cele strategiczne. Zarabiać chcemy na naszych wychowankach, o tym mówimy otwarcie. Oni też pomagają sięgać po tytuły, ale to nasza polisa ubezpieczeniowa – jak to ładnie nazywa prezes. Na transferach Modera, Jóźwiaka, Gumnego i Puchacza zbudowaliśmy skład, który zdobył kolejne mistrzostwo. To była najdroższa kadra w historii Lecha, aż do teraz.

Rząsa: Lech Poznań ma najdroższą kadrę w historii klubu

O ile droższa jest obecna kadra?

Trochę. To nie są duże różnice, mówimy o podobnym poziomie. Trzeba pamiętać, że mamy wielu młodych piłkarzy. Kozubal, Gurgul, Mońka, Lisman, Mrozek. Oni muszą być gotowi. Teraz ich nie sprzedamy, ale w przyszłości pomogą nam zbudować kolejną kadrę, pomóc w rozwoju, iść dalej i świadczyć o Lechu.

Tomasz Rząsa o Lechu Poznań: Nie ma minimalizmu, tylko dobre inwestowanie funkcjonowanie klubu

Często zarzuca się wam minimalizm, ale przecież potraficie wydać spore pieniądze na transfer lub przedłużenie zawodnika.

Dobre zarządzanie klubem przez włodarzy sprawia, że możliwości są większe, rosną. Możemy inwestować coraz więcej w zespół i chętnie to robimy. Spora część pieniędzy z transferów jest też przeznaczana na infrastrukturę. Warunków w akademii zazdroszczą nam nawet kluby zagraniczne. Gdy do naszych trenerów przyjeżdżają znajomi ze Skandynawii, to wszyscy mówią: wow. Nie mamy się czego wstydzić, nie ma minimalizmu, tylko dobre inwestowanie w funkcjonowanie klubu.

Wkład w zatrzymanie wspomnianego Joela Pereiry czy Mikaela Ishaka jest porównywalny z transferem?

Hm, to zależy. Gdybyśmy mieli kupić nowego zawodnika, to jest to trudniejsze. Nie wiemy, jak on się zaadaptuje, niezależnie od jakości jest znak zapytania. Idealny profil na końcu może nie funkcjonować w szatni, w mieście. Ktoś, kto już się w tym wszystkim odnalazł, obniża ryzyko. Jeśli chodzi o finanse, to zależy, o jakiej pozycji mówimy. Boczny obrońca zwykle kosztuje mniej niż napastnik. Bardzo dobrego piłkarza można pozyskać także bez kwoty odstępnego. Na pewno zawodnik, który przedłuża kontrakt, dostaje więcej niż taki, który przychodzi i trzeba zapłacić też jego byłemu klubowi.

Ishak mówił, że odrzucał duże oferty, żeby zostać w Lechu. Wiem, że dobre propozycje miał też Pereira. Jak ich przekonać?

Jako klub stwarzamy bardzo dobre warunki do funkcjonowania i rozwoju. To wartość, którą mocno cenimy, piłkarze chcą w to iść. Mamy sztab ludzi w dziale organizacji, którzy dbają o to, żeby niczego im nie brakowało. Mieszkanie, szkoła, lekarz, bank, nawet telefony — w życiu codziennym nasz piłkarz, jego rodzina, nie będą miały żadnych problemów. Uważamy, że jeśli oni czują się komfortowo, to łatwiej będzie ich zatrzymać. Warunki finansowe, które oferujemy, są dobre, sportowo chcemy grać o mistrzostwo, puchary, to też gwarancja jakiegoś spełnienia. W prezentacjach, które wysyłamy naszym potencjalnym nowym zawodnikom, pokazujemy historie tych, którzy przez Lecha trafili do reprezentacji.

Niels Frederiksen po mistrzostwie już dwa razy powiedział prasie, że Lech za rok będzie silniejszy. Wywiera presję?

Trener zawsze trochę gra, między słowami!

Nie wygląda na takiego gracza jak, chociażby, Marek Papszun.

Jednym z kryteriów przy wyborze trenera była współpraca. On musi tworzyć jedność z klubem, pionem zarządzającym, zawodnikami. Musi chcieć się z nami komunikować. Niels Frederiksen współpracuje, chce dobra klubu, nie jest nam bezdyskusyjnie podporządkowany. Zna realia, rozmawiamy z nim o budżecie, możliwościach.

Zapraszacie bankowca na rozmowy o finansach, sprytne!

Nie zdziwią go tabelki w Excelu, podpowie, co można przesunąć… Wracając – będzie naciskał, ale dobrze też zna możliwości i realia klubu.

Niels Frederiksen i Tomasz Rząsa na fecie mistrzowskiej

Tomasz Rząsa o Nielsie Frederiksenie: Niektórzy kandydaci na trenera Lecha mieli bogatsze CV

Mówił pan, że rozmawiał z kilkoma trenerami i zawodnikami przed zatrudnieniem Nielsa Frederiksena. Co pan wtedy usłyszał?

To, że potrafi pracować pod presją, zarządzać szatnią i rozmawiać z piłkarzami. Dobrze wprowadza młodych piłkarzy, jest odważny w swoich decyzjach. Tak potem było. W meczu z Legią zagrało sześciu wychowanków, dali radę. Wojciech Mońka dobrze wyglądał na treningach, więc wchodzi. Po błędzie z Radomiakiem powiedział mu, że to trudny moment, ale nie ma problemu. Z Puszczą zaczynasz i masz dać radę. Potem było to dla niego mentalnie za dużo. Pakiet piłkarski i emocjonalny jest dla młodego piłkarza trudny do utrzymania, przychodzi moment przesilenia. Chwała trenerowi, gdy wie, kiedy dać komuś odpocząć, popracować, wzmocnić się i wrócić.

Co jeszcze mówiono o trenerze Frederiksenie?

Że jest merytoryczny, potrafi rozmawiać. Dowiedziałem się też, że bardzo ciężko pracuje. Wszystko to warto wiedzieć. Chcesz to usłyszeć, ale to się potwierdza. Dla nas ważne było to, że trener pracował w klubie, w którym wymagania kibiców są duże, że doświadczył europejskimi pucharami i zarządzania zespołem w okresie gry na kilku frontach. O tym dopiero się przekonamy, ale już widzimy skok jakości. Średnia intensywność w mikrocyklu treningowym wzrosła o 15-20% w porównaniu do poprzedniego sezonu. Podobnie jest w meczach.

Lech Poznań i poszukiwanie trenera idealnego

Z czego wynika taki skok?

Zmieniła się organizacja gry, wymagamy aktywności od linii defensywnej, co wiąże się z bieganiem. Zdecydowanie poprawiliśmy także intensywność pressingu, zwłaszcza dziewiątki i dziesiątki, ale też skrzydłowych, którzy bardzo dobrze pracowali w defensywie. Ali miał dużo odbiorów, Ishak bronił w szesnastce, Hakans biegał tam i z powrotem. W wielu parametrach motorycznych jesteśmy najlepsi w lidze, w wielu innych jesteśmy w czołówce. Chcemy to utrzymać, poprawiać.

Nielsa Frederiksena wytypowała zewnętrzna firma analityczna.

Ona przyniosła nam kilku kandydatów, rozmawialiśmy z nimi. Wszystkich sprawdził nasz dział naukowy, wiele nazwisk się powtarzało. Zgadzały się kluczowe parametry: styl gry, intensywność, wprowadzanie młodzieży. Decyzję musiał jednak podjąć klub, nie firma, bo to ja jako dyrektor sportowy oraz inne działy będą musiał z wybranym trenerem pracować. Okazało się, że wybór był słuszny, mimo że CV niektórych kandydatów było nawet lepsze, bogatsze, jeśli chodzi o sportowe dokonania.

Warto było na niego czekać pół roku?

Rozmawialiśmy o tym, co byłoby gdyby… Przesilenie, które dotknęło nas wiosną, skumulowanie wielu czynników, które przestały funkcjonować w szatni, sztabie – to mogłoby spowodować, że wejście trenera nie byłoby dobre. Niels Frederiksen miał świetny impakt, zaraził zawodników ciężką pracą. Było nowe rozdanie, transfery. Mogłoby nie być takiego odzewu, gdybyśmy zatrudnili go już w poprzednim sezonie.

Rozmawialibyśmy o Nielsie Frederiksenie tak samo, gdyby nie zdobył mistrzostwa Polski?

Nie miałoby to tak dobrego wydźwięku. Nikt nie mówiłby, że dyrektor zrobił dobrą robotę, byłyby pytania o zwolnienie… Natomiast nie zmieniłbym niczego, co mówię teraz. To, co zrobiliśmy w 2022 roku, powtórzyliśmy teraz – bardzo dobry finisz, osiem ostatnich meczów. Udźwignięcie presji. Powrót z GieKSą – nie mogliśmy tego zrobić przez cały sezon, teraz wyszło.

Brak choćby punktu z przegranej pozycji to była kompletna anomalia. Sprawdzałem to, w poprzednich sezonach robiliście w ten sposób po osiem, dwanaście, piętnaście punktów. Zespoły walczące o mistrzostwo praktycznie nigdy nie miały tak fatalnej passy.

Wyszliśmy z tego ciężką pracą całego klubu. Nie chcę wszystkiego gloryfikować, ale powiem, jak było po porażce ze Śląskiem Wrocław. Na przestrzeni tygodnia mieliśmy wiele ważnych spotkań ze sztabem, postanowiliśmy, że musimy wycisnąć do końca. Trener mówił wam, że działaliśmy z meczu na mecz.

Tak zwykło się mówić. Słynne „liczy się kolejny mecz”.

To nie banał, tak tym zarządzaliśmy. Najpierw cztery mecze w kwietniu i zobaczymy, co się wydarzy, żeby zdjąć presję z zawodników. Wzięliśmy to na siebie. Mikael Ishak powiedział nam potem, że dla niego, jako doświadczonego zawodnika, to był masterclass. Nie myśleć o tabeli, uczepić się krótkoterminowych celów.

Na końcu wspomnianego kwietnia był jednak remis z Radomiakiem.

To nam nawet pomogło przy weryfikacji tego miesiąca. Ten remis był fatalny w skutkach, atmosfera była gęsta. Mówiono, że nie mamy szans. Ważne było jednak to, jak przedstawiliśmy kwiecień drużynie. Zawaliliśmy – ok, nawet mocniejsze słowo – w Radomiu, ale na przestrzeni czterech meczów to są trzy wygrane i remis. Dwa punkty straty, gdy było pięć. Powiedzieliśmy sobie, że siadamy ponownie po Puszczy oraz Legii. I Puszcza dała nam kopa, natchnęła nas przed Legią.

Tomasz Rząsa, dyrektor sportowy Lecha Poznań

Słyszałem, że w trakcie sezonu robiliście analizy, badania, które na podstawie różnych algorytmów i danych podpowiadały trenerom z wyprzedzeniem, nad czym trzeba pracować, żeby nie wpaść w dołek albo żeby poradzić sobie z kryzysowym momentem.

Oceniam przygotowanie do meczu, plan na i zarządzanie meczem sztabu trenerskiego. Jest dobrze. Dodatkowo monitoring ze działu naukowego jest bardzo dokładny. Sprawdzamy, jak gramy, jak chcielibyśmy wyglądać i jak pracujemy. Śledzimy, jak rozwijają się trendy w zespole, gdzie jest dobrze, gdzie trzeba zareagować. Jesienią niepokojącym sygnałem były fazy przejściowe. Mieliśmy dane, że jeśli tak dalej pójdzie, to przy braku naszej reakcji wiosną będziemy mieli problemy.

Tomasz Rząsa: Algorytmy przewidziały mistrzostwo Polski Lecha Poznań

Co konkretnie zawodziło?

Nie potrafiliśmy wyjść do ataku szybkiego, oddać strzału po kontrataku, mimo że mieliśmy szybkich zawodników. Nie potrafiliśmy też dobrze zabezpieczyć się, gdy przeciwnik grał w niskiej obronie i stawiał na kontrataki, czyli tak, jak się w Polsce lubi grać. Zimą o tym rozmawialiśmy i wiosną poprawiliśmy obydwie rzeczy, ale wyszły inne kwestie.

Jakie?

Urazy. One będą się pojawiać przy wyższej intensywności, ale musieliśmy zareagować. Zatrudniliśmy Michała Włodarczyka. Szukaliśmy kogoś, kto pomoże przy powrocie po urazach, a jednocześnie będzie pracował indywidualnie nad siłą poszczególnych zawodników. To się sprawdziło. Siła statyczna, dynamiczna, górne, dolne partie mięśni – pracowaliśmy nad tym i osiągnęliśmy zamierzony efekt. Będziemy to jeszcze rozwijać.

Sukces rzetelnej pracy. Jak Lech Poznań został mistrzem Polski? [REPORTAŻ]

Powiedzmy też może o tym, z czego jesteście zadowoleni, czego nie trzeba było korygować.

Sposób trenowania, indywidualny rozwój zawodników – to ważne i trzeba oddać sztabowi szkoleniowemu, że to robi. To charakteryzuje dobrego trenera. Cieszy nas jakość pressingu. High press shots – odbiór piłki na połowie rywala poprzez pressing i strzał w pięć sekund – jesteśmy pod tym względem na drugim miejscu w lidze.

W jaki sposób śledzicie to wszystko, żeby otrzymać wiarygodną informację, bez przekłamania na podstawie lepszego lub gorszego występu?

Próbka z meczu na mecz nie jest idealna, ale już trend na podstawie pięciu meczów, pozwala obiektywnie ocenić, w jakim kierunku idziemy.

To prawda, że po jesieni algorytmy wewnętrzne sugerowały, że zdobędziecie mistrzostwo?

Tak było, ale życie przynosi wyzwania. Siłą ludzi pracujących w klubie jest umiejętność reagowania na to, co się wydarzy. Żadne dane nie przewidzą, że wypadnie ci cały środek pomocy.

Odnośnie reagowania. Dokonaliście zmian w sztabie szkoleniowym pod kątem stałych fragmentów gry.

Musimy się dalej rozwijać, zwłaszcza w ofensywie. Liczby nas nie broniły. W defensywie wiosną też pojawił się problem.

Dowiedziałem się, że to zmiana pod kątem pucharów. Gra co trzy dni potęguje zmęczenie psychiczne, w takich sytuacjach stałe fragmenty gry są na wagę złota. Dział naukowy dostrzegł ten problem u Jagiellonii i Legii.

Absolutnie. Nie bagatelizujemy tego, chcemy zrobić wszystko, żeby to poprawić.

Zmiany w sztabie to będzie bardziej poszerzenie składu czy zastąpienie niektórych osób?

Jedno i drugie. Chcemy położyć większy nacisk na indywidualne przygotowanie fizyczne, ogólnie iść mocniej w indywidualizację, żeby zawodnicy byli lepiej przygotowani personalnie. Potrzebujemy większej kontroli. Będą korekty w sztabie szkoleniowym, dziale medycznym i fizycznym.

Lech Poznań miał drugie najgorsze xG po stałych fragmentach gry w Ekstraklasie. W defensywie był natomiast najlepszy w lidze

Parametry motoryczne poprawiliście w sposób znaczący. Nie chodzi tylko o pracę sztabu, ale o filozofię ściągania zawodników, którzy są w tym mocni.

Staramy się korzystać ze wszystkich możliwych narzędzi na rynku, żeby rozwijać się w tym kierunku. Zbieramy dane, żeby dobrać jak najlepszy profil pod nasz styl grania. To nie tylko profil piłkarski, ale też motoryczny, mentalny. Robimy wiele, żeby zminimalizować ryzyko, ze świadomością, że nigdy nie będzie ono zerowe. Nawet kluby, które korzystają z jeszcze lepszych narzędzi, mają większe możliwości, też się mylą.

Tomasz Rząsa: To nie przypadek, że polskie kluby docierają do ćwierćfinału Ligi Konferencji

Waszym zdaniem motoryka, intensywność to coś, co pozwala zbliżyć się do Europy nawet bardziej niż czysta piłkarska jakość?

Na pewno. Porównywaliśmy nasze mecze ligowe i pucharowe, jeśli chodzi o intensywność, sposób grania. W Europie gra się na dużo mniejszej przestrzeni, jest więcej przyśpieszeń, hamowań, sprintów, mniej faz przejściowych, czyli „dużego biegania”. Wejście na wyższą intensywność pomaga, także w Ekstraklasie, bo ona się pod tym względem rozwija. To nie przypadek, że polskie zespoły docierają do ćwierćfinałów w pucharach.

Ciekawa jest wasza rywalizacja z Rakowem.

Ten sezon dobitnie pokazał, że nasze zespoły wyglądają inaczej. Przewidywane bramki, liczba oddanych strzałów, zdobyte bramki – to wszystko jest na naszą korzyść. Atrakcyjność może jest kwestią subiektywną, ale zwycięstwa takie jak nad Legią, Jagiellonią, Puszczą, sprawiają, że kibice chcą przychodzić na stadion, chcą to oglądać. Raków miał najmniej straconych goli – to pokazywało, gdzie on jest bardzo mocny.

Z Rakowem macie też trzy do zera w transferach. Thordarsson, Douglas, Sousa. Jesteście w stanie wygrać walkę o piłkarza z każdym?

Styl gry jest inny, ale target podobny. O nas świadczą zawodnicy, to, co możemy im zaoferować. Dobre warunki pracy i życia – to ważne. Success story także. Piłkarze Lecha trafiają do reprezentacji, idą dalej.

Lech, Raków i naparzanka o piłkarzy. Dlaczego Gisli Thordarson wybrał Poznań?

Mistrz Polski w tym roku ma wyjątkowy komfort. Raz, że łatwo dostać się do pucharów, nawet poprzez „spadek” do Ligi Konferencji. Dwa, że nawet piąte miejsce w lidze da puchary za rok. Można podjąć większe ryzyko. Zrobicie to?

Tak, absolutnie. Z podejmowaniem ryzyka nie chodzi jednak tylko o wydawanie pieniędzy. Ryzykiem jest wydanie ich w niewłaściwy sposób, podejście do sezonu bez przygotowania. A my mamy plan. Odwagi nam nie zabraknie, postaramy się o to.