Wiemy już jaką piłką zagramy na Euro 2016. Jest okazja do wspominek

Dziś Zinedine Zidane wrzucił na Instagrama oficjalną piłkę na Euro 2016. Takie czasy. Nazywa się Beau Jeu, czyli francuskie „joga bonito” – piękna gra i od grudnia będzie w sklepach za 140 euro. Temat nowej futbolówki ani nas nie ziębi, ani nie grzeje, bo to tak naprawdę mało istotny detal. Nie jest jakaś rewolucyjna. Zwyczajna piłka, z którą w przyszłym roku mamy nadzieję mieć miłe wspomnienia. Były jednak takie wzory, które z różnych powodów wbiły nam się w pamięć. Piłki na mistrzostwa Europy nie są tak rozpamiętywane jak te z mundiali, ale też mają swoją historię.

Pierwsze były Telstary, potem przyszedł czas na legendarne Tango, które gościły właściwie na wszystkich imprezach pod egidą FIFA. Dopiero jednak w 1996 roku władze Adidasa po raz pierwszy wypuściły oficjalną piłkę dedykowaną konkretnemu turniejowi mistrzostw Europy. Padło na Anglię. Piłkę zaprojektowano na mistrzostwa świata w Stanach Zjednoczonych, które odbywały się dwa lata wcześniej, ale Euro 1996 nadało jej nową nazwę – Questra Europa. Była lżejsza od poprzednich, ale bramkarze często narzekali na jej nieprzewidywalność. Skąd mu to znamy…

Zbliżamy się do czasów nowożytnych. Na mistrzostwach Europy piętnaście lat temu zagrano Terrestrą Silverstream. Był to szalony i jak na tamte czasy niezwykle futurystyczny design. Od swoich poprzedniczek odbiegała wyglądem, ale też właściwościami. Z naukowego punktu widzenia była wręcz przełomowa. Tamta technologia sprawdzała się także na kolejnych turniejach. Czasami potrafiła spłatać figla, na co najlepszym przykładem – przynajmniej w oczach Anglików – był TEN gol Luisa Figo.

I wreszcie dochodzimy do czasów najnowszych. Roteiro to chyba pierwsza piłka na mistrzostwa Europy, która zaistniała w pamięci wszystkich – od piłkarzy, po dzieciaków z przyszkolnych boisk. Miałeś Roteiro? Byłeś gościem i każdy chciał kopać z tobą piłkę. Po raz pierwszy w historii piłki dedykowane były pod każdy mecz, będąc oznaczone nadrukiem z przeciwnikami i datą. Oprócz tego wśród informacji na futbolówce były jeszcze nazwa stadionu oraz długość i szerokość geograficzna. Na każdy mecz Euro 2004 Adidas przygotował dwadzieścia egzemplarzy. Pochwały, ochy i achy płynęły jednak tylko z wypowiedzi tych, którzy mieli kontrakty z Adidasem. Tymczasem pozostali narzekali na nią od samego początku, począwszy od… Greków, którzy właśnie tą piłką sięgnęli po mistrzostwo Europy.

Oprócz nich krytykowali ją wszyscy, dosłownie. Gianlugi Buffon mówił na przykład, że grana na mundialu w 2002 roku Fevernova była beznadziejna, ale Roteiro jest już kompletną klapą. Jednym z nielicznych, który wziął ją w obronę był Cristiano Ronaldo, ale trudno, żeby krytykował piłkę, którą wyprodukowano na jego domowe mistrzostwa Europy. Czy była najgorsza? Trudno powiedzieć, ale na pewno najbardziej krytykowana.

Z piłką Europass, która zagościła na boiskach Austrii i Szwajcarii, nie mamy jakiś szczególnych wspomnień. Była bardzo podobna do Teamgeist, czyli oficjalnej piłki mistrzostw świata w Niemczech. Jej też obrywało się, przede wszystkim od bramkarzy. Alex Manninger, bramkarz gospodarzy, mówił eufemistycznie, że Europass nie jest przyjacielem golkiperów. O krok dalej posunął się Buffon, mówiąc, że lepiej ją wybić niż łapać, bo może zrobić psikusa.

I wreszcie ta nasza, z Euro 2012, wobec której nie było głośnych protestów. Tango była powrotem do korzeni, czyli piłek z lat 1978-88. Wyprodukowano kilka wersji, w zależności od imprezy, na której się pojawiły, ale generalnie była to czwarta piłka Tango goszcząca na finałach mistrzostw Europy. Ciekawe, bo nawiązujące do polsko-ukraińskiego folkloru wzorki miały odzwierciedlać kluczowe cechy piłki jako sportu – zjednoczenie, rywalizację i pasję. Ciekawe, bo my dowiedzieliśmy się o tym dopiero teraz.

A wam, która piłeczka z mistrzostw Europy zapadła w pamięć najbardziej?