Czy dart to sport?

Granie w rzutki przy piwerku? Przecież to nie sport. A może jednak? Anglicy się zastanawiali i oficjalnie uznali, że tak. Wyszło im to na dobre. Jak uważają Polacy? Zaglądamy do historii i pytamy ekspertów: jak to jest z tym dartem? 

– Straszne, że ludzie uważają to za sport. Podejrzewam, że 90 procent tych ,, sportowców” nie przebiegło by 3 kilometrów. Nie chcę już nawet wspominać o diecie tych ,, sportowców”… prawie każdy z nadwagą i to taką konkretną (pisownia oryginalna) – pisał pod jednym z naszych tekstów o darcie jeden z czytelników.

– Dart to nie sport tylko gra barowa. Pora zacząć ją tak nazywać – szedł mu w sukurs kolejny pod innym artykułem.

– Przestańcie promować opasłych lamusów – to już, zgodnie z podpisem, sam “Generał Franco”, stojący na straży szczupłości rasy, dał upust swoim emocjom, rozdrażniony być może cały czas po ekshumacji jego doczesnych szczątków z krypty w Dolinie Poległych.

Od razu zastrzegamy: nie uzurpujemy sobie prawa do ostatecznego rozstrzygnięcia tak żywotnego problemu, jakim jest zaliczenie darta w poczet sportów. Postanowiliśmy jednak rzucić na sprawę trochę światła i przedstawić argumenty, jakie padają w tej kwestii. 

Historia angielska

W kolebce darta, Anglii, taka dyskusja odbyła się już wiele lat temu. Zaangażowani byli w nią nawet brytyjscy parlamentarzyści. 

W 2005 roku zorganizowano specjalny pokaz gry w rzutki z udziałem posłów w Pałacu Westminsterskim, siedzibie angielskiego parlamentu. Aż strach pomyśleć, co przy takiej okazji mogłoby dziać się u nas. Choć, kto wie, może unikalna, serdeczna atmosfera towarzysząca rywalizacji na planszy przyczyniłaby się do złagodzenia obyczajów.

Wspomniane wydarzenie było finałem długoletnich starań o uznanie darta za sport. W niecałe 24 godziny później Sport England, angielska rada sportu wydała w tej sprawie oficjalną, pozytywną decyzję.

– To wspaniała wiadomość dla naszych zawodników, że są teraz oficjalnie postrzegani jako prawdziwi sportowcy, na co zasługują dzięki ciężkiej pracy i poświęceniu, które wykazują tydzień po tygodniu. Pomoże nam to w dalszym ciągu podnosić darta na wyższy poziom – mówił przy tej okazji dla Planetdarts Barry Hearn, prezes Professional Darts Corporation, jednej z dwóch największych federacji darta. 

Barry Hearn, prezes Professional Darts Corporation, z Orderem Imperium Brytyjskiego.

Hearn miał duże zasługi w lobbowaniu na rzecz darta. Oficjalny, obszerny wniosek do Sport England złożyła jednak druga z największych federacji, British Darts Organisation. Kluczowe dla powodzenia aplikacji było dobre zdefiniowanie zasad i regulacji oraz wdrożenie właściwej polityki antydopingowej, ścisłych wytycznych dotyczących picia, palenia, zasad ubioru oraz ogólnego zachowania zawodników, sędziów i kibiców.

Nie bez znaczenia była też duża popularność gry w rzutki w całym kraju. Wnioskodawcy do papierowego podania dołączyli płytę z filmem z ujęciami z mistrzostw świata czy rozgrywek młodzieżowych. Prezentowali w nim również wyniki badania, w którym większy odsetek osób zadeklarował, że gra w rzutki niż w piłkę nożną, rugby czy krykieta. Na wideo znalazła się także opinia lekarska.

– Gra w rzutki wiąże się z aktywnością fizyczną o na tyle dużej intensywności, że dla wielu osób regularne jej wykonywanie mogłoby odnieść korzyść – głosił Peter Gregory z Wydziału Medycyny Sportowej Uniwersytetu w Nottingham.

Fundamentalne kwestie

Sport England jest na terenie Anglii organem finansującym sport. Uznanie darta miało więc kluczowe znaczenie dla jego dalszego rozwoju. Jakie kryteria stosuje się więc, by zaliczyć grę do oficjalnych dyscyplin?

Wyznacznikiem jest definicja Europejskiej Karty Sportu, według której: “Sportem są wszelkie formy aktywności fizycznej, które przez uczestnictwo doraźne lub zorganizowane wpływają na wypracowanie lub poprawienie kondycji fizycznej i psychicznej, rozwój stosunków społecznych lub osiągnięcie wyników sportowych na wszelkich poziomach.”.

Mamy więc kilka elementów. Sport musi być formą aktywności fizycznej. Do tego dochodzą aspekty psychiczne i społeczne. Dart największe wątpliwości budzi w tej podstawie, czyli kwestii ruchu i wysiłku. Pozostałe wyznaczniki spełnia raczej bez kłopotu. 

Ruchu w meczu darta rzeczywiście jest niedużo, ale jest kluczowy. Wynik zależy ostatecznie od wykorzystania zmysłu wzroku do wycelowania i precyzyjnego rzutu, co jest, jakby nie było, aktywnością fizyczną. Podobne pod tym względem są strzelectwo czy łucznictwo. 

Gdy rozstrzygała się przyszłość darta w Anglii w 2005 roku, reprezentanci tego kraju podczas mistrzostw świata BDO w Lakeside wykonali pewien eksperyment. Założyli na czas zawodów krokomierze. Okazało się, że dystans jaki przebyli w trakcie całego turnieju wynosił 25,37 km, co przeliczono na 33 310 schodów pokonanych w górę i w dół.

WDF World Darts Championship 2023.

Czy 25 km pieszo to dużo, jak na cały turniej? Dla porównania piłkarze pokonują średnio biegiem około 11 km w trakcie jednego meczu. 

Niezależnie od pomiarów, czarny PR dartowi robią niektórzy zawodnicy. Wiele komentarzy prowokują ich niezbyt atletyczne sylwetki. Mimo to oni sami uważają się za sportowców. 

Symboliczne w tym wymiarze było odebranie nagrody za drugie miejsce w konkursie BBC Sports Personality of the Year przez dartera Phila Taylora. Wielu Brytyjczyków uznało taki wynik za wręcz świętokradztwo. Taylor był jednak dumny.

– Zawsze śmieję się z ludzi, którzy mówią, że dart to nie sport, ale raczej rozrywka. Od rozrywki nie płaci się podatku, a ja zapłaciłem fortunę z podatku, więc to musi być sport! Zdobycie drugiego miejsca w BBC Sports Personality jest najważniejszym elementem mojej kariery po prostu dlatego, że jest to coś, na co głosuje cały naród, co daje mi ogromną dumę, że ktoś mnie docenił za to, co osiągnąłem, a także pomogło wynieść rzutki na inny poziom. Bycie na scenie z takimi zawodnikami jak David Beckham to coś, co zapamiętam na zawsze – mówił po odebraniu nagrody.

Dart według Sport England spełnia wymogi dotyczące aktywności fizycznej. Takiego szczęścia nie ma jednak brydż. Miłośnicy karcianej gry także mieli ambicje dołączenia do oficjalnie uznanych dyscyplin. Niestety, dla urzędników ta forma rozrywki ma zbyt stolikowy charakter. Może byłoby inaczej, gdyby grano na stojąco.

Grand Prix Warszawy 2006 w brydżu sportowym.

Organizacja zrzeszająca brydżystów, English Bridge Union, szukała w tej kwestii sprawiedliwości w sądzie. Reprezentujący ją prawnik podczas rozprawy mówił, że ilość aktywności fizycznej związana z grą w rzutki prawdopodobnie nie jest dużo większa niż ta związana z tasowaniem i rozdawaniem kart podczas gry w brydża. Angielska rada sportu odgryzała się porównując brydża do “siedzenia w domu i czytania książki”. 

Brydżyści przegrali swoją batalię i mogą pluć sobie w brodę, jeśli weźmie się pod uwagę, że dla Sport England sportem jest między innymi… wędkarstwo.

Czym jest dart nad Wisłą?

W Polsce dart pod względem popularności pewnie jeszcze ze wspomnianym wędkarstwem przegrywa, ale jest na krzywej wznoszącej i ma potencjał do rozwoju zarówno pod względem liczby graczy, jak i bazy fanów. W zeszłym roku organizacja PDC zorganizowała w naszym kraju swój pierwszy pokazowy turniej z udziałem największych gwiazd, Poland Darts Masters 2023.

W jego trakcie warszawski Torwar zapełnił się widzami. Ci, którym udało się dostać bilety, mogli doświadczyć wyjątkowej atmosfery. Fani w trakcie zawodów darta mogą poruszać się po całym obiekcie, odwiedzać nawet pokoje, w których trenują zawodnicy i odbyć z nimi rozmowę. Można też swobodnie napić się piwa.

𝐖𝐇𝐀𝐓 𝐀 𝐅𝐀𝐍𝐓𝐀𝐒𝐓𝐈𝐂 𝐅𝐄𝐄𝐋𝐈𝐍𝐆! 🏆 After a tough time and the surgery, I’m extremely happy to have won the 𝟏𝐬𝐭 edition of the Poland Darts Masters! 🇵🇱 Thank you 𝐖𝐚𝐫𝐬𝐚𝐰 and all fans! 💚 pic.twitter.com/rSCQhcEYXd

— Michael Van Gerwen (@MvG180) July 8, 2023

To piwne połączenie ma być podobno jedną z przeszkód, przez które nie zobaczymy darta na igrzyskach. Brak możliwości spożywania tego napoju przez kibiców śledzących rywalizację, miałoby skutkować zbyt dużą ingerencją w klimat widowiska.

Zasięgnęliśmy opinii polskiego środowiska darta w kwestii klasyfikacji tej formy rozrywki. Oto co powiedział Jakub Łokietek z Łączy Nas Dart, popularyzator gry w rzutki oraz jeden z komentatorów zakończonych niedawno mistrzostw świata PDC. 

– Dart posiada wszystkie znamiona rywalizacji sportowej. Często kojarzymy sport, jako przede wszystkim wysiłek fizyczny. Jest to oczywiście jasne skojarzenie, ale wiele dyscyplin sportowych to jest jednak rywalizacja mentalna, a tu przy tarczy głównie to się odbywa. Wiele osób kojarzy sport tylko i wyłącznie z tym, żeby się zmachać i spocić. Tu jest jednak coś ponad. 

Szerzej o rywalizacji i samym przygotowaniu mówi profesjonalny darter, Łukasz Wacławski, uczestnik prestiżowego turnieju PDC Superbet Poland Darts Masters 2023, mający na swoim koncie sukcesy w turniejach międzynarodowych i na arenie krajowej.

– Przygotowanie zawodnika do rywalizacji to praca w czterech obszarach: treningu, bezpośredniego przygotowania do zawodów, techniki gry i psychologii gry. W każdym z tych elementów możemy szukać źródeł swojego rozwoju i budowania przewag nad rywalami. W trakcie samej rywalizacji decydujące znaczenie bardzo często ma aspekt psychologiczny, a im lepiej wytrenowany i przygotowany jest zawodnik, tym lepiej może radzić sobie z presją.

Wacławski jest autorem programu treningowego Smart Darts Training, który pomaga graczom w wypracowaniu dobrych nawyków treningowych. Zapytaliśmy go o kontrowersyjną kwestię fizycznej formy niektórych zawodników.

– Dart daje możliwość gry na wysokim poziomie również osobom, które niekoniecznie są atletami. Dla wielu będzie to plusem, jednak oczywiście nie jest też tak, że zła kondycja czy nadwaga dają jakąkolwiek przewagę w tej dyscyplinie. Wręcz przeciwnie – osoby, będące w złej kondycji, odnoszą swoje ewentualne sukcesy przy tarczy pomimo tego, że nie prezentują najwyższej formy fizycznej, a nie dzięki temu. Część zawodników światowej czołówki jest tego świadoma i również w typowo sportowym przygotowaniu fizycznym upatruje zwiększenia swoich szans na sukces. Koronnym przykładem jest obecnie Luke Humphries – nr 1 w światowym rankingu, świeżo upieczony Mistrz Świata i triumfator kilku innych największych turniejów Professional Darts Corporation w minionym roku. Jego droga na szczyt rozpoczęła się mniej więcej 3 lata temu, od wprowadzenia diety i reżimu treningowego, dzięki którym zrzucił ponad 20 kilogramów i zbudował świetną formę fizyczną.  

Nie ma co ukrywać, że wraz ze wzrostem popularności dyscypliny, pojawiają się w niej coraz większe pieniądze. Samoistnie wymusza to na zawodnikach szukanie przewag przez coraz bardziej profesjonalne podejście i przygotowanie. 

– Coraz więcej mamy takich zawodników, którzy niekoniecznie muszą być umięśnieni, ale są szczupli. Ich sylwetka nie jest większa. W szczególności młode pokolenie, które wchodzi do rywalizacji. U nich to się zdarza coraz częściej – zauważa tę tendencję wśród darterów również Jakub Łokietek.

Może Luke Littler, nastoletnia rewelacja ostatnich mistrzostw świata PDC jest tu wyjątkiem, ale ekspert wymienia kilka przykładów dobrze zbudowanych darterów, między innymi byłego rugbystę, Gerwyna Price’a.

Gerwyn Price.

– Ćwiczenia fizyczne zwiększają jakość połączeń nerwowych pomiędzy mięśniami a mózgiem. Stąd stosowanie ćwiczeń uzupełniających daje lepszą plastyczność, buduje mocniejszą postawę, a dzięki temu możemy łatwiej się rozwijać – uzupełnia Łukasz Wacławski.

Dart rozprawia się więc ze swoimi mitami. Niezależenie od filozoficznych rozważań widowiskowa rywalizacja ma coraz więcej fanów. Czy jest sportem? Najlepiej wyrobić własny pogląd  oglądając pasjonującą rywalizację darterów, czy to w telewizji, czy na żywo. Będzie do tego okazja podczas kolejnego Poland Dart Masters, który tym razem odbędzie się w Gliwicach  w dniach 14-15 czerwca.

ŁUKASZ POZNAŃSKI

Fot. Newspix