Głos ludu pod uciskiem reżimu. Na co stać Iran w MŚ?

Choć znajdujemy się w przededniu mistrzostw świata, to w Iranie dzieją się sprawy ważniejsze niż futbol. Zszedł on na drugi, a może nawet i trzeci plan. Dobry występ reprezentacji na mundialu może być okazją do zapewnienia rozgłosu uściskanym w kraju Persom. Niewykluczone jednak, że aparat władzy postara się wykorzystać go dla własnych celów. Zanim on nastąpi nowy-stary selekcjoner Carlos Queiroz musi zrobić wszystko, by uniknąć wewnętrznego konfliktu. 

Ukraińska federacja chce wykluczenia Irańczyków z mundialu za militarne wsparcie Rosji, do czego się przyznali, ale z zaznaczeniem, że nastąpiło to jeszcze przed inwazją. W kraju panują zamieszki, które z dnia na dzień przyjmują coraz większe rozmiary. Zaczęły się od zakatowania 22-letniej Mahsy Amini, która niedbale założyła hidżab. Społeczeństwo jest regularnie odcinane od świata poprzez wyłączanie sieci telekomunikacyjnej i internetu. Dziennikarze, również sportowi, mają zakaz mówienia o protestach pod groźbą aresztu, co spotkało już wielu z nich. W takiej atmosferze na mundial w Katarze uda się reprezentacja Melli.

As w talii – Mehdi Taremi

Urodził się w rodzinie rybaków i choć jego ojciec również grał w piłkę jako obrońca w lokalnym klubie, to najpierw musiał wypłynąć na barce na połów, by dopiero wieczorem odbyć trening w zwrotnikowym skwarze. Wychowanie na prowincji wydłużyło jego przebicie się do poważnego futbolu. Dopiero w wieku 22 lat otrzymał szansę od Persepolis – jednego z największych klubów w kraju. Już po roku Queiroz pozwolił zadebiutować mu w reprezentacji Iranu. W kolejnych latach ich relacje zacieśniały się, czego owocem był transfer do portugalskiego Rio Ave. Przenosiny Taremiego do Vilacondenses wiodły jednak przez Katar, gdzie oferowano mu przeszło 2,5 mln euro za sezon gry.

– Nie interesowały mnie pieniądze – powiedział swego czasu napastnik na łamach O Jogo, co uzupełnił później dla Canal 11: – Queiroz powiedział mi, że Rio Ave to najlepsza opcja dla mnie. Portugalia to dobry kraj do życia i piłki. Choć występy dla Vilacondenses nie były jego spełnieniem marzeń, to mając 28 lat w końcu wylądował w Europie. Snajper nie osiadł na laurach, a dalej pracował na swoje nazwisko, które w Portugalii stawało się coraz popularniejsze.

– Nie chcę obrażać Rio Ave ani ligi portugalskiej, ale Mehdi to piłkarz na innym poziomie. Jego obecność w zespole jest jedynie pokłosiem wysokich umiejętności perswazyjnych Carlosa Queiroza – powiedział na jednej z konferencji Carlos Carvahal, były trener Rio Ave. – To spektakularny zawodnik. Pięciogwiazdkowy. Piłkarz drużynowy, uczciwy, ciężko pracujący. Widzę u niego ogromny potencjał do dalszego rozwoju – powiedział w 2020 roku na łamach Tribuna Expresso Sebastiao Macias, członek sztabu Queiroza.

Pochlebne słowa miały również odzwierciedlenie na boisku. Zaledwie 12 miesięcy potrzebował Taremi, by przenieść się za blisko pięć milionów euro do mistrza Portugalii – FC Porto. W tym sezonie zdobył już 13 bramek i zanotował siedem asyst w 18 meczach. Średnio dokłada cegiełkę do goli strzelanych przez Smoki co 77 minut.

Poza boiskiem Taremi również ma silne wpływy. Jawnie wspiera działania Islamskiej Republiki Iranu. Swoimi ideologicznymi teoriami często dzielił się w social mediach. Wspierał m.in. dowódcę sił Ghods Ghasema Solejmaniego, który zginął w ataku bombowym przeprowadzonym przez Amerykanów w 2020 roku. Napastnik znajduje się również w bliskich relacjach z prezydentem kraju Ebrahimem Raisimim.

Blotka – podziały

W irańskiej kadrze są dwie gwiazdy: Mehdi Taremi i Sardar Azmoun. Piłkarsko w ostatnim czasie lepiej wygląda pierwszy z nich. Drugi nie poradził sobie po transferze do Bayeru Leverkusen, a obecnie leczy kontuzję. W eliminacjach strzelił jednak więcej goli. Obaj mają posłuch w szatni, ale również odmienne poglądy. Azmoun, tak jak Karimi czy Ali Daei, nawołuje do protestów. Wiedzą, że w kraju toczy się walka o podstawowe społeczne pryncypia jak wolność i równość. Taremi jest natomiast blisko związany z obozem władzy. Był wichrzycielem zmiany selekcjonera reprezentacji Iranu. Stanął na czele buntu, który za sprawą politycznych wpływów okazał się skuteczny. Azmoun i jemu podobni nie chcieli rotacji, a pozostawienia na ławce Skocicia.

Narastające protesty w kraju są kolejnym punktem zapalnym, który może podzielić kadrę. Chcąc nie chcąc o tych wydarzeniach będą toczyły się dyskusje w szatni. Udział w mistrzostwach świata wiąże się również z określonymi gratyfikacjami finansowymi. Premie za wygrane mecze, wyjście z grupy, ale przede wszystkim za pokonanie Amerykanów, o czym na razie nie mówi się jeszcze głośno, ale z pewnością zostanie ono potraktowane priorytetowo przez obóz władzy, będą przedmiotem dyskusji przed i w trakcie turnieju.

Są to kolejne sporne punkty, zmuszające do dyskusji, powodujące tarcia, które mogą rozmontować drużynę do środka. Na straży tego, by tak się nie stało będzie stał Queiroz. Jednak nawet on może nie zdołać tego uporządkować.

Rozdający – Carlos Queiroz

A 69-letni selekcjoner jest niemalże człowiekiem-instytucją w Iranie. To rewolucjonista i wizjoner, który w 2011 roku zastał reprezentację pogrążoną w ogromnym kryzysie. W osiem lat zrestrukturyzował wiele aspektów funkcjonowania kadry. A było co zmieniać. Na początku nie miał nawet pieniędzy od federacji na zorganizowanie obozu przygotowawczego. Chciał bowiem zabrać zespół do Portugalii. Odchodząc pozostawił reprezentację pełną utalentowanych zawodników, z dwoma awansami na mistrzostwa świata. Nie udało mu się jedynie wyjść z grupy, co chce zmienić w tym roku.

Nie zastanawiał się ani chwili, by ponownie objąć posadę selekcjonera reprezentacji Iranu. Była to bowiem jedyna możliwość, by poprowadził jakąkolwiek drużynę w mistrzostwach świata. Swoją szansę z Egiptem zmarnował w finale eliminacji, przegrywając z Senegalem. – Kiedy rodzina prosi cię o powrót do domu, po prostu się pojawiasz. Jestem w pełni oddany swoim obowiązkom i gotowy do misji. Zróbmy to razem! W przyszłość! Dziękuję drużynie Melli – napisał na Twitterze po ogłoszeniu jego oficjalnego powrotu do Iranu.

W światowym futbolu Carlos Queiroz jest znany szerzej jako wierny asystent sir Alexa Fergusona. To jemu przyznaje się zasługi pomocy rozwoju talentu jego rodaka – Cristiano Ronaldo. Akurat rękę do młodych piłkarzy miał bardzo dobrą. Jest ojcem największych sukcesów w historii portugalskiej piłki młodzieżowej. Wychował wielu zdolnych zawodników jak Luis Figo, Rui Costa czy Fernando Couto. Takie sukcesy sprawiły, że 69-latek zaczął wierzyć w swoją nieomylność i doskonałość. W końcu, jak twierdzi, znajduje się w gronie dziesięciu najlepszych szkoleniowców na świecie.

Choć prawdą jest, że jako trener wystąpi po raz czwarty na mundialu – co udało się jedynie sześciu innym szkoleniowcom, a lepsi są tylko Bora Milutinović i Carlos Alberto Parreira – to często pozostawia po sobie spaloną ziemię. Z Realu Madryt odchodził z najgorszym w XXI wieku wynikiem w lidze. Ze Sportingu Lizbona wyrzucono go po siedmiu meczach, a nieobecność Kolumbii czy Egiptu na mundialu w Katarze to również jego “zasługa”.

Jeśli Sayyadmanesh nie pojedzie na mistrzostwa świata, innym wartym uwagi młodym zawodnikiem będzie Amirhossein Hosseinzadeh. 22-latek występuje na co dzień w Charleroi, do którego trafił w sierpniu po udanym sezonie w Esteghlal. Zdobył w nim dziewięć bramek i zanotował jedną asystę w 30 meczach. A trzeba podkreślić, że nie pełnił roli wysuniętego napastnika. Częściej występował jako środkowy pomocnik bądź skrzydłowy. Na podobnej pozycji gra w belgijskim zespole, w którym dostaje coraz więcej szans. Na razie spędził na boisku nieco ponad 400 minut. W tym czasie wypracował dwa gole.

W reprezentacji stawia dopiero pierwsze kroki. Zadebiutował w marcu tego roku u trenera Skocicia. Wystąpił do tej pory w trzech meczach. Podczas wrześniowego zgrupowania został jednak pominięty przez Queiroza. Znajduje się w jego kręgu zainteresowań. Niemniej, jeśli pojedzie na turniej to będzie pełnił drugorzędną rolę. Konkurencja w ataku jest zbyt duża, by mógł liczyć na miejsce w podstawowym składzie. To pokazuje również siłę, a w zasadzie jej brak, płynącą od młodych zawodników, którzy nie są w stanie rywalizować ze starymi wygami kadry Melli.

Taktyka Queiroza na mistrzostwa świata jest dość prosta i wszystkim znana. Najpierw obrona dostępu do własnej bramki, a następnie wyprowadzenie groźnego kontrataku. Jeśli chodzi o ten drugi aspekt, to Irańczycy mogą pochwalić się kilkoma dobrymi nazwiskami. Niemniej jednak również obrońcy kadry Melli występują na co dzień w niezłych europejskich drużynach. Zestawiając wyjściowy skład jedynie za pomocą klubów piłkarzy wyszłaby nam dość solidna formacja: Persepolis – Dinamo Zagrzeb, Persepolis, Kayserispor, AEK Ateny – Velje, Charleroi, Persepolis – Feyenoord, Porto, Bayer Leverkusen.

Dużo większe problemy z jakością pojawiają się, jeśli zajrzymy w skład ławki rezerwowych.

• Holandia mierzy wysoko, ale gdzie wyląduje?
• Przejść do historii afrykańskiej piłki. Senegal pręży muskuły przed mundialem
• Katar dźwiga brzemię gospodarza

Fot. Newspix