Boje Izraelczyków o finały wielkich imprez potrafiły być znacznie dziwniejsze niż teraz. Potrafili wygrać wszystko walkowerem, bo żaden arabski rywal nie chciał z nimi grać. Potrafili też walczyć o mundial ze… strefy Oceanii.
***
W 1947 ONZ zgodził się na podział Palestyny, by powstały na jej ziemiach dwa państwa: żydowskie i arabskie. Izrael ogłosił niepodległość, ale okoliczne arabskie państwa – Egipt, Sudan, Syria, Transjordania, Liban, Irak, Arabia Saudyjska, Królestwo Jemenu, no i oczywiście Palestyńscy – nie przyjęły tego zbyt sympatycznie i rozpoczęły wojnę.
Żydzi nie tylko jednak obronili się w pierwszej wojnie izraelsko-arabskiej, ale jeszcze poszerzyli swoje granice. Arabskie państwa dalej odmawiały Izraelowi prawa do istnienia, wojna cały czas wisiała na włosku – kolejny konflikt zbrojny, wojna sześciodniowa, wybuchł w 1967 roku, a w 1973 wybuchła wojna Jom Kipur.
Izrael praktycznie od razu został przyjęty do FIFA, najpierw grając w eliminacjach europejskich. Mundial 1950 – porażka z Jugosławią i koniec grania. 1954 – porażka z Grecją i Jugosławią, do widzenia. Problem polegał na tym, że azjatycka federacja wówczas jeszcze… nie istniała. Przykładowo tak wyglądały eliminacje o mundial w 1938: Holenderskie Wschodnie Indie (dzisiejsza Indonezja) miały zagrać z Japonią. Japonia wycofała się, witamy na mundialu (przegrali 0:6 z Węgrami i do domu) bez eliminacji, fajna nagroda za dobre chęci.
W 1956 miał wystartować pierwszy Puchar Azji. Przyjęcie Izraela do AFC sprawiło, że połowa chętnych się wycofała. Oto eliminacje w strefie zachodniej:
Dwa lata później sytuacja musiała się powtórzyć. Izrael w pierwszej rundzie miał rywalizować z Turcją. Turcja odmówiła zesłania to eliminacji w grupie azjatyckiej, więc Izrael przeszedł dalej.
Indonezja złożyła wniosek, by zagrać mecz na neutralnym terenie – problemem były zapewne kwestie logistyczne, futbol raczkował, w Azji znaczył niewiele, a tu trzeba było pokonać pół świata. FIFA odmówiła, więc Indonezja się wycofała. Egipt wycofał się z przyczyn politycznych, a wkrótce to samo zrobił Sudan.
W praktyce miało to oznaczać, że Izrael jedzie na mistrzostwa, choć nie rozegrał ani jednego meczu. FIFA uznała, że to deprecjonuje wagę rozgrywek i na szybko, choć eliminacje już się skończyły, stworzyła zasadę: bez rozgrywania meczów wejść do finałów się nie da.
Dalsze dzieje eliminacje są do pewnego stopnia niejasne. Izrael miał podobno zagrać z Urugwajem, ale Urugwajczycy odmówili – nie chodziło już o politykę, ale o honor. Nie chcieli wchodzić tylnymi drzwiami do mistrzostw, byli na to zbyt dumni. Potem, w losowaniu z trzecich miejsc grup eliminacyjnych UEFA, wylosowano Belgię. Belgia odmówiła barażu. Więc kolejne losowanie wyłoniło Walię, a ta chętnie się zgodziła. Baraż wygrała i tym samym do Szwecji jeden jedyny raz pojechały wszystkie reprezentacje Wielkiej Brytanii: Anglia, Szkocja, Walia, Irlandia Północna.
W eliminacjach do turnieju 1962 Izrael rywalizował z Cyprem, Etiopią (bo dlaczego nie) i Włochami, z którymi przegrał awans. 1966 to porażki z Belgią i Bułgarią. W 1970 znowu przeniesiono Izrael do azjatyckiej federacji. Izrael występował w grupie z Nową Zelandią i Koreą Północną. Korea odmówiła, a Izrael ograł Nową Zelandię. Później wystarczyło ograć Australię i proszę bardzo – na swój sposób Izrael jechał na turniej prawie jak reprezentant Oceanii.
W Meksyku Izrael wstydu nie przyniósł, choć cały skład opierał na zawodnikach z rodzimej ligi, która nie znaczyła wiele, grając w azjatyckich rozgrywkach.
Remisy ze Szwecją i Włochami były sensacjami. Szwedzi mieli w składzie Tomasa Nordahla z Anderlechtu czy Ove Kindvalla z Feyenoordu. Włosi? Dino Zoff, Giacinto Facchetti, Luigi Riva, Gianni Rivera, Sando Mazzola i inni. Legendarna drużyna, późniejszy wicemistrz świata. Izrael odpadł, ale występ uznano w kraju za sukces: od tamtego lata futbol dostał kopa na rozpęd.
W 1974, Izrael na wniosek Kuwejtu został wyrzucony z azjatyckiej federacji. Odbyło się głosowanie i państwa arabskie przeforsowały swoją koncepcję. Izraelczycy poszli więc do… federacji Oceanii, która i tak ostatecznie dzieliła mecze z Azją. W finale eliminacji o złoty dla Polaków mundial w RFN przegrali z Koreą Południową, a walkę o mundial 1978 przegrał w grupie z Koreańczykami.
Izrael zaczął lawirować pomiędzy UEFA a Oceanią, ostatni raz reprezentując tą drugą w barażu z Kolumbią o mundial 1990.
Później pozostał wierny Europie, a największe piętno odcisnął na eliminacjach mundialu do USA w 1994, kiedy wyrzucili Francję z mistrzostw, choć było to ich dopiero pierwsze zwycięstwo w kwalifikacjach.
Od tamtej pory Izrael przestał latać po świecie, gra o mundial już tylko w Europie, tu także przeniosły się wszystkie jego kluby. My spotkaliśmy się z nimi podczas gry o Euro 1996, tocząc zażarte boje.
Swoje najlepsze lata w Izrael miał między 2004 a 2007: eliminacje do mundialu w Niemczech i na Euro 2008 były tyleż udane, co pechowe. Przecież to wielka sztuka nie przegrać ani razu w grupie z Francją, Szwajcarią czy Irlandią: co z tego jednak, skoro nie dało to nawet baraży?
Dwa lata później trafili do arcyciekawej grupy z Chorwacją, Rosją i Anglią. Znowu szło na noże.
Do baraży udało się dostać tylko raz, podczas Euro 2000. W nich wyłapali jednak 0:8 od Duńczyków, bolesna lekcja piłki. Lekcja, z której Izraelczycy powoli wyciągają wnioski, bo choć ich futbol trzyma się na zupełnie niezłym poziomie, tak cały czas są wybitnie niespełnieni. Przecież na finały w tym czasie pojechały już kluby o wiele mniejszym potencjale, by wspomnieć Łotwę i Albanię. Ten wieczny średniak wciąż czeka na swoją szansę, ale nie zdziwimy się, jeśli to będą jego eliminacje.
